belka-gorna
Szlak kęckich muzeów
icon search Szukaj w serwisie
logotyp

Towarzystwo Miłośników Kęt


Towarzystwo Miłośników Kęt, zgodnie ze statutem, stawia sobie za cel m.in.: organizowanie badań regionalnych w zakresie przeszłości i współczesnego rozwoju miasta i gminy Kęty, organizację działalności popularyzacyjnej, współdziałanie z administracją państwową i samorządową w zakresie organizacji inicjatyw społeczno-kulturalnych, ochrony przyrody, działalności muzeum, wystawiennictwa oraz organizacji aktywnego wypoczynku i turystyki krajoznawczej, organizowanie wystaw obrazujących dorobek i osiągnięcia Kęt i gminy, pomoc w gromadzeniu eksponatów muzealnych dla Muzeum w Kętach, współpracę ze stowarzyszeniami o pokrewnych celach i zainteresowaniach, wydawanie publikacji o charakterze historycznym i społeczno-kulturalnym, inspirowanie i organizowanie inicjatyw zmierzających do społeczno-kulturalnego rozwoju miasta i gminy Kęty oraz województwa małopolskiego, pomnażanie aktywności i zdolności twórczych wszystkich środowisk społecznych.


Od początku TMK zajmuje się przede wszystkim dbałością o zachowanie dziedzictwa historycznego i kulturowego Kęt, jego promocję i popularyzację wiedzy, także poprzez ścisłą współpracę z Muzeum i Gminą Kęty. Obecnie zrzesza ok. 60 członków, a od niedawna nową siedzibą organizacji jest Miejsce Aktywności Mieszkańców Rynek 13. Swoje działania opiera na pracy społecznej, co widać na przykładzie działalności wydawniczej oraz organizacji kwesty na rzecz ratowania cmentarnych zabytków. Za działania TMK w 2017 roku otrzymało tytuł „Zasłużony dla Gminy Kęty”.

 


O historii TMK

Historia Towarzystwa Miłośników Kęt sięga swoimi korzeniami roku 1927 i Podlesia. Mimo braku dokumentów z tamtych lat, z ustnych przekazów (m.in. architekta Kazimierza Dworzańskiego) wynika, że pierwsze stowarzyszenie miłośników Kęt powstało pod nazwą Towarzystwo Przyjaciół Kęt - Podlesia. Jego założycielem był mieszkający na Podlesiu historyk - Adam Kłodziński. Towarzystwo zawiązało się w celu promowania dzielnicy Kęt - Podlesia jako miejscowości letniskowej. Z inicjatywy ówczesnych społeczników wybudowano w tym czasie szereg willi, m.in.: "Sola - Salus" - Kłodzińskich, "Marysieńka" - Kopcińskich, "Helenka", hotel Seibotha.

Towarzystwo popularyzowało Kęty w przewodnikach krajowych i zagranicznych. Z jego inicjatywy uporządkowano aleję spacerową na Złotą Górkę, wzdłuż której umieszczono kamienne ławki. Wojna w roku 1939 przerwała rozwijającą się pracę Towarzystwa.

Próby jego reaktywacji podjął się po II wojnie światowej profesor gimnazjalny Stanisław Maciejczyk. Wiemy o tym z przekazów ustnych, m.in. Józefa Boguni. Organizowano wtedy odczyty traktujące o historii Kęt, ale Towarzystwa nie udało się stworzyć.

Po raz trzeci próbę powołania Towarzystwa Miłośników Kęt podjęto przy okazji obchodów 700-lecia miasta, czyli w roku 1977. Spotkanie założycielskie odbyło się 16 września w sali ZPW "Kentex", a zainicjowane zostało przez Komitet Obchodów 700-lecia Kęt. Do rejestru stowarzyszeń i związków Towarzystwo Miłośników Kęt wpisano oficjalnie w Urzędzie Miasta i Gminy Kęty: SW VI/6015/4/77 w dniu 15 grudnia 1977 roku, pod numerem rejestracyjnym A-4. Pierwszym prezesem Towarzystwa został profesor szkoły średniej Władysław Droździk. Stworzona wówczas przez Bronisława Kulkę pieczęć TMK pozostała niezmieniona do dzisiaj.

Pierwszy okres działalności Towarzystwa przyniósł ciekawe formy popularyzacji historii i kultury miasta. To wtedy ukazała się publikacja Władysława Droździka "Z dziejów Kęt". Towarzystwo współdziałało w gromadzeniu Zbiorów Historycznych Miasta, przy organizacji okazjonalnych wystaw. W prasie lokalnej ukazywała się fotograficzna dokumentacja zabytków, popularyzowano również historię Kęt. Jednak pierwszy spontaniczny okres działalności Towarzystwa Miłośników Kęt został przerwany stanem wojennym.

Po 1983 roku nowy prezes Towarzystwa dyr. Ryszard Strutyński powiązał jego prace z działalnością Domu Kultury. Kontynuowano odczyty, ilustrowane przeźroczami, zbierano materiały np. z historii polskiego harcerstwa, przeprowadzano konkursy historyczne i fotograficzne. Zaczęto też wydawać rocznik "Biuletyn Kulturalny". Do pracy redakcyjnej włączył się Kazimierz Palma - prozaik i poeta mieszkający na Podlesiu. Po zmianie dyrektora Domu Kultury gromadzeniem materiałów do "Kalendarza Kęckiego" zajęła się dyrektor Domu Kultury Bożena Kulka-Georgiew.

W latach 90. nastąpiło ożywienie programowe i reorganizacja pracy. Przewodniczącym Towarzystwa Miłośników Kęt został ponownie Władysław Droździk. W duchu poszanowania lokalnej tradycji i pamięci o kęckich nekropoliach oraz zmarłych wydano w roku 1996 pierwszą publikację z serii "Biblioteka Towarzystwa Miłośników Kęt" zatytułowaną "Cmentarze i groby w Kętach" pióra Władysława Droździka.

Od 1997 roku rozpoczęły się przy kęckim cmentarzu kwesty w dniu Wszystkich Świętych na renowację zabytkowych grobów. Od tamtej pory trwają one nieprzerwanie do dzisiaj. Cmentarz Komunalny w Kętach ma ponad 213-letnią historię. To, co ocalało w "starej" części cmentarza, stanowi trwały dowód wiekowych tradycji i wymaga szczególnej pieczy i ochrony.

1 września 1997 roku odsłonięto w Liceum im. Marii Dąbrowskiej tablicę pamiątkową, utrwalającą nazwiska nauczycieli z Kęt i okolicy straconych w obozach koncentracyjnych w czasie II wojny światowej w wyniku okupacyjnej akcji wyniszczenia miejscowej inteligencji. Kwietniowe obchody Dnia Pamięci, organizowane przez nauczycieli i młodzież Liceum im. Marii Dąbrowskiej wraz z Towarzystwem Miłośników Kęt, stały się już tradycją.

Ważnym przejawem nowej formy działalności stał się wydawany cyklicznie od 1997 roku "Almanach Kęcki" (rocznik społeczno-kulturalny). Jego redaktorem naczelnym był Władysław Droździk, a od 2001 roku Irena Droździk. Corocznie odbywają się spotkania promujące kolejne edycje "Almanachu Kęckiego". Znajdują się w nim wspomnienia, opowieści, szkice z dawnych Kęt i okolicy; przedstawiane są sylwetki ludzi, którzy zapisali się swą postawą w pamięci kęczan; przedstawiane są też perspektywy rozwoju miasta; dokumentowane działania z zakresu muzealnictwa, kultury i sztuki. Do 2008 roku ukazało się dwanaście roczników. Po rezygnacji z funkcji redaktora naczelnego Ireny Droździk Zarząd Towarzystwa Miłośników Kęt 2 grudnia 2008 roku wybrał na nowego redaktora naczelnego rocznika Zbigniewa Matejko, dyrektora Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego.

W 2002 roku ukazała się publikacja, przygotowana przez Towarzystwo Miłośników Kęt, poświęcona zmarłemu 18 lutego 2000 roku wieloletniemu przewodniczącemu TMK, zatytułowana "Napisane życiem..." Wspomnienia o Władysławie Droździku. Publikacja jest wypowiedzią zbiorową napisaną przez Jego kolegów, uczniów, przełożonych, współpracowników, bliskich w życiu i pracy.

Od 2000 roku przewodniczącą Towarzystwa Miłośników Kęt była profesor szkoły średniej Irena Droździk. W trakcie jej kadencji kontynuowano dotychczasowe formy działalności. Wzbogacono je o grudniowe spotkania członków i sympatyków Towarzystwa. Ponadto wprowadzono dodatkowo cykliczne "Spacerki po... z przewodnikiem", które odbywają się co roku w przeddzień Dni Kęt. Dzięki temu członkowie Towarzystwa i sympatycy poznali historię ulic: Świętokrzyskiej, Klasztornej oraz dzielnicy Kęt-Podlesia, zwiedzili tereny rekreacyjne i sportowe nad Sołą. Odbyły się ciekawe spotkania w klasztorze oo. Reformatów i sióstr Zmartwychwstanek.

Po rezygnacji Ireny Droździk z funkcji przewodniczącej 2 grudnia 2008 roku wybrano nowy Zarząd. Przewodniczącą Towarzystwa Miłośników Kęt na nową kadencję została Anna Chowaniak, nauczycielka historii, była dyrektor Ośrodka Kultury w Kętach oraz Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego. W 2013 roku nowym przewodniczącym zarządu wybrano Kazimierza Brzuskę, zastępcę burmistrza Gminy Kęty w latach 1998-2002. Obecnie (od 2019 roku) funkcję przewodniczącego pełni Tadeusz Dryja.

Towarzystwo Miłośników Kęt zrodziło się w innej rzeczywistości politycznej, społecznej, ekonomicznej, ale przetrwało do dzisiaj, bo zawsze znajdą się ludzie pragnący utrwalać przeszłość i zachować dziedzictwo kulturowe dla przyszłych pokoleń.

 


Zarząd TMK:

Przewodniczący: Tadeusz Dryja
Z-cy przewodniczącego: Jacek Bakalarski, Marek Nycz
Sekretarz: Grażyna Flasz
Skarbnik: Adam Mrowiec
Członkowie zarządu: Łukasz Gieruszczak, Andrzej Adamus, Rafał Piskorek
 
Komisja rewizyjna:
Przewodniczący: Marek Wągiel
Członkowie: Zofia Jachnicka, Maria Mitoraj-Mrzygłód


KONTAKT:
Towarzystwo Miłośników Kęt
32-650 Kęty, Rynek 13
towarzystwo.tmk@gmail.com
dyżury: czwartki, godz. 16:00-17:00
tel. 600 228 204
NIP: 5491893687
Bank: 578437 0002 0014 0721 9798 0001


go up